nữ hoàng đế đầu tiên của việt nam là ai

Lý Chiêu Hoàng (chữ Hán: 李昭皇; 1218 - 1278), Chiêu hoàng đế (昭皇帝) hoặc Chiêu Thánh Hoàng hậu (昭聖皇后) là nữ vương của đế quốc Đại Việt, cũng chính là hoàng thượng sau cuối của triều đại mái ấm Lý, trị vì như thế từ thời điểm năm 1224 cho tới năm 1225. Bà là Nữ hoàng có một không hai nhập lịch sử hào hùng nước Việt Nam, tuy nhiên ko nên là vị vua phái đẹp thứ nhất, vị phái đẹp quân công ty thứ nhất là Nữ vương vãi Trưng Trắc.^{[1][chú mến 1]} Bà được chủ yếu vua phụ thân Lý Huệ Tông đi ra chỉ truyền ngôi, mặc dù bên phía trong đem kỹ năng vì thế sự sắp xếp của Điện chi phí Chỉ huy sứ Trần Thủ Độ, người đang được bắt quyền lực tối cao nhập triều đôi khi cũng chính là chú chúng ta mặt mũi nước ngoài của bà.

Năm 1225, Chiêu Hoàng được Trần Thủ Độ bố trí nhượng bộ ngôi mang đến Trần Cảnh (Trần Thái Tông), triều đại mái ấm Lý thống trị Đại Việt rộng lớn 200 năm vẫn đầu tiên kết thúc đẩy. Sau khi nhượng vị, Chiêu Hoàng phát triển thành vợ vua của Thái Tông cho tới khi bị truất phế truất nhập năm 1237 vì như thế ko sinh được con cái nối dõi. Hiển Từ Thuận Thiên Hoàng hậu, người nối tiếp vị ngôi vợ vua tiếp sau đó, đó là chị ruột của bà. Sau năm 1258, ở tuổi tác 40, bà tái mét giá chỉ lấy Lê Phụ Trần, một viên tướng mạo đem công tương trợ Trần Thái Tông không bị truy kích nhập đợt quân Nguyên nhập cướp. Hai người sinh sống cùng nhau rộng lớn hai mươi năm và sinh được một trai là Thượng vị hầu Lê Tông và 1 gái là Ứng Thụy Công chúa Lê Ngọc Khuê. Bà tạ thế ngay lập tức sau Thái Tông khoảng tầm một năm.

Cuộc đời của bà đẫy phức tạp và thảm kịch, khi phát triển thành một anh hùng cốt yếu nhập cuộc lay động triều đại đẫy kịch tích thân thiện mái ấm Trần và mái ấm Lý. Vốn dĩ là công chúa, sau phát triển thành phái đẹp nhà vua, rồi lại phát triển thành vợ vua và bị giáng làm thuê chúa, cuộc sống của Chiêu Hoàng khiến cho hậu thế Đánh Giá là 1 trong quy trình đẫy phức tạp, cũng phát triển thành mối cung cấp hứng thú của thật nhiều kiệt tác ganh đua ca, nhạc họa và năng lượng điện hình họa.

Thân thế[sửa | sửa mã nguồn]

Lý Chiêu Hoàng thuở đầu mang tên là Lý Phật Kim (李佛金), sau thay đổi theo gót thương hiệu húy là Lý Thiên Hinh (李天馨), là phụ nữ loại nhì của Lý Huệ Tông Lý Hạo Sảm - vị vua loại 8 của triều đại mái ấm Lý. Mẹ của bà là Linh Từ Quốc kiểu Trần thị, thông thường bị dã sử và người tân tiến gọi là "Trần Thị Dung", phụ nữ của Trần Lý, sau phát triển thành vợ vua của Huệ Tông. Không rõ ràng Thiên Hinh sinh ngày từng nào, chỉ biết bà được sinh vào tầm mon 9 (ÂL), năm Mậu Dần (1218), tức năm loại 8 niên hiệu Kiến Gia, điểm bà được sinh đi ra có lẽ rằng là bên trên kinh kì Thăng Long. Tước hiệu thuở đầu là Chiêu Thánh Công chúa (昭聖公主).

Trên bà mang 1 chị gái là Thuận Thiên Công chúa, sau được gả mang đến Khâm Minh đại vương vãi Trần Liễu - đàn ông trưởng của Trần Thừa và là anh trưởng của Trần Thái Tông Trần Cảnh. Vào thời gian bà được sinh đi ra, Lý Huệ Tông vẫn sớm vạc dịch điên, triều đình trọn vẹn rớt vào tay chúng ta Trần tuy nhiên đại biểu là Trần Tự Khánh - khi đó đang được lưu giữ công tác Thái úy, quyền phụ chủ yếu. Trần Tự Khánh là anh loại của Trần hậu, tức là bác bỏ ruột của Chiêu Thánh^[2]. Một người bác bỏ không giống của Chiêu Thánh là Trần Thừa lưu giữ chức "Nội thị Phán thủ" (内侍判首) - quản lý những quan liêu nội thị đáp ứng ngay gần mang đến Lý Huệ Tông^{[3][chú mến 2]}.

Năm Nhâm Ngọ, tức năm Kiến Gia loại 12 (1222), Huệ Tông đem những lộ nội địa đều phân chia mang đến nhì nàng công chúa phụ nữ của tớ (triều Lý đem tổng 24 lộ), lấy những hoành nô nằm trong lệ và quân nhân phiên bản lộ, phân chia nhau thực hiện giáp^[4]. Sau khi Trần Tự Khánh tạ thế, Trần Thừa được sử dụng tiếp thực hiện Thái úy phụ chủ yếu, nhập triều ko xưng thương hiệu, một người cậu không giống của Chiêu Thánh là Trần Thủ Độ lại được Huệ Tông kí thác mang đến sở hữu chức "Điện chi phí Chỉ huy sứ" (殿前指揮使), vận hành những tổ chức cơ cấu quân sự chiến lược cốt yếu của hoàng cung.

Hoàng đế cuối cùng[sửa | sửa mã nguồn]

Được nhượng bộ ngôi[sửa | sửa mã nguồn]

Năm Giáp Thân, Kiến Gia năm loại 14 (1224), mon 10, Lý Huệ Tông đi ra chỉ lập Chiêu Thánh thực hiện Hoàng thái tử (皇太子) rồi truyền ngôi^{[chú mến 3]}, thay đổi niên hiệu là Thiên Chương Hữu Đạo (天彰有道), tôn hiệu là Chiêu Hoàng (昭皇). Lý Huệ Tông xuống tóc ở miếu Chân Giáo nhập đại nội^{[5][chú mến 4]}.

Năm Ất Dậu, Thiên Chương Hữu Đạo năm thứ hai (1225), chúng ta Trần vì thế bắt quyền bính, theo lần lượt được ban chức tước đoạt cần thiết mang đến con em của mình nhập chúng ta, đáng chú ý nhất là thật nhiều con cái con cháu chúng ta Trần được tuyển chọn nhập cung nhằm sung nhập những công tác hầu nhập đại nội, thân thiết với Chiêu Hoàng, gồm những: "Lục hỏa Thị cung ngoại" (六火侍宫外), "Chỉ hầu" (祗侯; hoặc còn gọi "Chi hậu") và "Nội nhân Thị nội" (内人侍内), thông thường thay cho nhau trực chầu hầu^{[6][chú mến 5]}. Lúc này, công tác của Trần Thủ Độ vẫn khái quát cho tới nỗi "coi lưu giữ từng việc quân sự chiến lược nhập ngoài trở nên thị", trong số con em của mình nhập cung hầu Chiêu Hoàng thì đem Trần Bất Cập là con cháu gọi Trần Thủ Độ bởi vì chú - được phong "Cận Thị thự Lục viên Chi hậu" (近侍署六局祗候), ngoại giả còn tồn tại Trần Thiêm thực hiện "Chi Ứng cục" (祗應局) và Trần Cảnh thực hiện "Chính thủ" (政首)^{[chú mến 6]}. Chính thủ Trần Cảnh, là đàn ông thứ hai của quan liêu Thái úy Trần Thừa, mới mẻ 8 tuổi tác được tiến hành hầu ngay gần Chiêu Hoàng, thuở đầu đơn thuần ở bên phía ngoài năng lượng điện, tiếp sau đó phụ trách móc đem nước tắm rửa mang đến Chiêu Hoàng nên nhập hầu bên phía trong. Trần Cảnh nằm trong ngay gần tuổi tác với Chiêu Hoàng, được Chiêu Hoàng thân thiết, yêu thương mến, hoặc trêu đùa. Trần Thủ Độ lấy thời gian cơ hình thành cuộc hôn nhân gia đình thân thiện Chiêu Hoàng và Trần Cảnh rồi đưa kí thác triều chủ yếu bằng phương pháp nhằm Chiêu Hoàng nhượng bộ ngôi mang đến ck. Từ cơ, mái ấm Trần được xây dựng.

Năm Ất Dậu (1225), ngày 21 mon 10 (tức ngày 22 mon 11 dương lịch), Chiêu Hoàng xuống chiếu nhượng bộ ngôi mang đến Trần Cảnh. Ngày 11 mon 12 năm ấy (tức ngày 10 mon một năm 1226), Chiêu Hoàng vứt hoàng bào mời mọc Trần Cảnh đăng quang hoàng thượng ở năng lượng điện Thiên An, dựng lên mái ấm Trần, sử gọi là Trần Thái Tông^[8]. Chiêu Hoàng được Thái Tông lập thực hiện vợ vua, thay đổi gọi là Chiêu Thánh. Từ trên đây mái ấm Lý trọn vẹn xong xuôi sau 216 năm thống trị.

Quá trình truyền ngôi[sửa | sửa mã nguồn]

Cuốn sách sẽ là cỗ biên niên sử nhanh nhất có thể của nước Việt Nam - Đại Việt sử lược^{[chú mến 7]} - vẫn chép lại quy trình truyền ngôi mang đến dòng tộc mái ấm Trần rất rất phức tạp. Theo như sách này ghi lại, Huệ Tông truyền ngôi đoạn vẫn lưu giữ tầm quan trọng chủ yếu trị cần thiết, và ông vẫn công ty trương dàn xếp nhượng bộ ngôi, bên dưới sự góp thêm phần không hề nhỏ của Thái úy Trần Thừa nằm trong Trần Thủ Độ (sách này chép Thủ Độ đang được lưu giữ tước đoạt "Thượng phẩm Phụng ngự" 上品奉御), sau khoản thời gian truyền ngôi mang đến chúng ta Trần thì Huệ Tông mới mẻ xuống tóc.

Quá trình tuy nhiên Lý Chiêu Hoàng truyền ngôi mang đến chúng ta Trần, vấn đề kể từ sách Đại Việt sử ký toàn thư chép đem ý xác minh là vì Trần Thủ Độ đứng sau và thao túng, tầm quan trọng của Trần Thừa và Lý Huệ Tông trọn vẹn bị lược vứt đi:

Theo cơ, Lý Chiêu Hoàng đăng quang nhập mon 6 năm Ất Dậu (năm 1225) và nhượng bộ ngôi nhập mon 11, chỉ vỏn vẹn ngay gần nửa năm bên trên ngai vàng vàng.

Sự việc Phùng Tá Chu răn dạy can ko được ghi cụ thể ở Toàn thư tuy nhiên chỉ ghi ở Sử lược, song khi biên chép về sự việc việc nhượng bộ ngôi thì Ngô Sĩ Liên vẫn loại gián tiếp xác thực mẩu chuyện Phùng Tá Chu răn dạy Huệ Tông nhượng bộ ngôi chúng ta Trần: "Các quan liêu bấy giờ không có ai nghĩ về gì cho tới xã tắc, làm cho Phùng Tá Chu viện dẫn việc Lữ hậu và Võ hậu thực hiện cớ tuy nhiên trở nên đi ra việc Chiêu Hoàng nhượng bộ ngôi mang đến chúng ta Trần, ấy là người dân có tội với chúng ta Lý". Vấn đề này minh chứng vấn đề Phùng Tá Chu tác động chuyện Huệ Tông ra quyết định lựa chọn Trần Cảnh thực hiện rể kể từ Sử lược là đúng đắn. Sách Khâm toan Việt sử thông giám cương mục đem điều đánh giá rằng:

Nửa đời sau[sửa | sửa mã nguồn]

Sau khi nhượng bộ ngôi, Lý Chiêu Hoàng được lập thực hiện vợ vua, phát triển thành vị vợ vua trẻ con tuổi tác nhất nhập lịch sử hào hùng, vì như thế khi cơ bà mới mẻ 8 tuổi tác. Bà cộng đồng sinh sống với Trần Thái Tông rộng lớn 10 năm, không tồn tại biên chép gì ví dụ về bà nhập trong cả thời hạn này.

Năm Đinh Dậu, Thiên Ứng Chính Bình loại 6 (1237), rộng lớn 10 năm tuy nhiên Thái Tông nằm trong Chiêu Thánh không tồn tại con cái, Thái sư Trần Thủ Độ nằm trong Thiên Cực công chúa lo phiền kinh khủng huyết hệ hoàng tộc bị đứt đoạn, nên xay Thái Tông nên vứt Chiêu Thánh nhằm lấy chị dâu là Thuận Thiên Công chúa đang xuất hiện bầu 3 mon. Trần Thái Tông cảm nhận thấy chuyện này hổ thẹn thò, đang được tối trốn ngoài kinh trở nên nhằm lên gặp gỡ sư Phù Vân ở Yên Tử nương nhờ. Trần Thủ Độ vừa vặn dụ dỗ vừa vặn thực hiện mức độ xay, sau cuối Thái Tông cũng nên Chịu đựng nghe theo gót. Thuận Thiên Công chúa được lập thực hiện vợ vua thay cho thế, Chiêu Thánh bị giáng thực hiện "công chúa" - tức mặt hàng nước ngoài mệnh phụ^[9]. Vì chuyện này, Hoài vương vãi Trần Liễu nổi loàn ở sông Cái, nhiều năm nhiều mon không ngừng nghỉ. Cuối nằm trong, Trần Liễu cho tới van Thái Tông ân xá tội, nhì bằng hữu ôm nhau khóc thảm thiết. Sau cơ, Liễu được thay đổi phong hiệu thực hiện "An Sinh vương" (安生王), được ban những vùng Yên Sinh, Yên Phụ, Yên Dưỡng, Yên Hưng, Yên Bang thực hiện ấp thang mộc (nay nằm trong nhì thị xã Đông Triều và Yên Hưng, tỉnh Quảng Ninh). Những tướng mạo sĩ và lính tráng theo gót Trần Liễu làm mưa làm gió đều bị xử tử^[10].

Từ ấy cho tới rộng lớn trăng tròn năm tiếp theo, chủ yếu sử ko hề phát biểu hành trạng của bà. Sách "Lý Chiêu Hoàng - Một đời sóng gió" của Lê Thái Dũng đem phát biểu về một truyền thuyết rằng Chiêu Thánh sau khoản thời gian bị giáng vẫn xuống tóc bên trên miếu Linh Tiên của thôn Giao Tự (nay nằm trong xã Kim Sơn, thị xã Gia Lâm, Hà Nội), tuy vậy văn phiên bản minh chứng rất rất mơ hồ^[11]. Năm Mậu Ngọ, Nguyên Phong năm loại 8 (1258), sau trận chiến với quân team Mông Cổ trong đợt người Nguyên nhập cướp, Trần Thái Tông gả Chiêu Thánh mang đến quan liêu Ngự sử trung tướng mạo Lê Phụ Trần, vốn liếng thương hiệu Lê Tần (黎秦), người Ái Châu^{[chú mến 11]}, vì như thế đem công phò canh ty mái ấm Vua nên được Thái Tông ban thương hiệu "Phụ Trần" (có nghĩa canh ty chúng ta Trần) và ban mang đến chức Ngự sử đại phu, sách An Nam chí lược ghi Lê Phụ Trần được phong "Nhập nội Phán thủ" (入內判首) và còn được ban tước đoạt "Bảo Văn hầu" (保文侯)^[12]. Khi ra quyết định ban hít, Thái Tông còn nói: "Trẫm không tồn tại khanh, thì đâu đem ngày này. Khanh hãy nỗ lực nhằm nằm trong được đầy đủ vẹn về sau"^[13].

Đầu năm Mậu Dần, niên hiệu chỉ bảo Phù loại 6 (1278), mon 3, Chiêu Thánh Công chúa Lý thị tạ thế, lâu 61 tuổi tác. Bà tạ thế sau ngay gần một năm tròn xoe đối với Trần Thái Tông (qua đời năm 1277). Khi bà Chiêu Thánh được gả mang đến Lê Phụ Trần thì bà vẫn ở vào tầm năm 40 tuổi tác, nhì người sinh sống cùng nhau hai mươi năm, sinh đi ra đàn ông là Thượng vị hầu Lê Tông, phụ nữ là Ứng Thụy Công chúa thương hiệu là Khuê. Chính sử ko chép điểm táng và nghi lễ của bà Chiêu Thánh, và mặc dù khi tạ thế bà vẫn đơn thuần "Chiêu Thánh Công chúa", tuy nhiên hậu thế vẫn thông thường gọi bà theo gót tôn hiệu "Lý Chiêu Hoàng".

Nhìn nhận[sửa | sửa mã nguồn]

Cuộc đời của Lý Chiêu Hoàng thông thường được nhìn nhận là thảm kịch khi phát triển thành con cái rối chủ yếu trị khi còn vượt lên nhỏ. Có một số trong những chủ ý việc đền rồng Lý Bát Đế (tức Đền Đô) chỉ thờ 8 vị hoàng thượng mái ấm Lý là vì như thế sụp tội Lý Chiêu Hoàng làm mất đi mái ấm Lý, đôi khi còn nhận định rằng người đương thời lên án và coi trách móc nhiệm trọn vẹn vì thế Lý Chiêu Hoàng. Trước đôi mắt, địa thế căn cứ nhập cuốn sách chủ yếu sử tiên phong hàng đầu của nước Việt Nam là Đại Việt sử ký toàn thư được biên soạn nhập thời Lê sơ, thiên hạ Lê phán xét việc triều Lý tổn thất trọn vẹn vì thế số trời tuy nhiên ko nên là lỗi một cá thể kể từ Lý Chiêu Hoàng. Sử gia Ngô Sĩ Liên khi bàn về sự việc này còn có nói:

Bên cạnh cơ, về sự việc tái mét hít của Chiêu Hoàng tuy nhiên người sáng tác là Trần Thái Tông, sách Toàn thư chê trách móc nặng trĩu điều việc mái ấm Vua đem bà là phu nhân cũ, không chỉ có vậy còn là một Cựu hoàng thượng, gả mang đến Lê Phụ Trần là đàn tôi. Ngô Sĩ Liên ghi chép gay gắt: "Vua tôi mái ấm Trần khinh thường đạo phu nhân ck lại thấy ở trên đây đợt nữa".

Sự việc sau chết choc của Lý Chiêu Hoàng kế tiếp được tháp canh thổi với thật nhiều truyền thuyết. Sách Việt sử xài án, một cuốn sử đời Lê trung hưng vì thế Ngô Thì Sĩ biên soạn vẫn đem chép lại thuyết dân gian tham rằng bà vẫn nhảy hồ nước tự động sát. Nguyên văn: "Bà Chiêu Thánh tổn thất. Bà đã trở nên giáng là Công chúa, rồi gả mang đến Phụ Trần, khi đó tổn thất vẫn 61 tuổi tác. Hiện ni ở tỉnh Bắc Giang, đem váy đầm Minh Châu, thân thiện váy đầm đem phiến đá đồ sộ, người tao giữ lại rằng bà Chiêu Thánh cắp hòn đá nhảy xuống váy đầm tuy nhiên bị tiêu diệt, bên trên bờ váy đầm đem miếu Chiêu Hoàng. Đó là thổ dân điểm cơ bênh vực hồi mộ mang đến bà Chiêu Hoàng tuy nhiên đề ra thuyết ấy! Bà Chiêu Hoàng nhất sinh đi ra là kẻ dâm, cuồng, lấy ck ko vừa vặn lứa song, đâu còn tiết trinh như điều người tao truyền lại". Do thời đại vẫn trôi qua quýt, thời kỳ Lê trung hưng vẫn đem tầm nhìn hà khắc rộng lớn với chuyện về Lý Chiêu Hoàng, lân cận chê bai chúng ta Trần như cũ thì cuốn sách này cũng phê phán Lý Chiêu Hoàng rất rộng lớn trong các công việc tái mét giá chỉ này. Ngoài đánh giá Chiêu Hoàng "nhất sinh là kẻ dâm cuồng" như bên trên, thì còn tồn tại phán xét khác:

Học fake Lê Thái Dũng nhập cuốn "Lý Chiêu Hoàng - Một đời sóng gió" đem ghi lại một tương truyền rằng trước lúc tạ thế, bà Lý Chiêu Hoàng vẫn về thăm hỏi quê Cổ Pháp (Bắc Ninh) và tạ thế bên trên cơ. Khi tổn thất, tóc bà vẫn thâm nhánh, môi vẫn đỏ rực như son, má vẫn tươi tỉnh như hoa đào^[14], cũng vì như thế những vấn đề này tuy nhiên trong sách còn phát biểu một fake thiết rằng Lý Chiêu Hoàng được gả mang đến Lê Phụ Trần là 1 trong "thế thân", tuy nhiên Lý Chiêu Hoàng thực tiễn vẫn còn đấy ở nhập cung, hoặc vẫn tạ thế, hoặc vẫn xuống tóc, song những điều bên trên tuy nhiên Lê Thái Dũng biên chép đều chỉ mang tính chất truyền mồm của dân gian tham, trọn vẹn ko sẽ là hội chứng cứ. Sau khi tổn thất, chủ yếu sử ko chép về điểm Lý Chiêu Hoàng được táng, song ko biết kể từ lúc nào tuy nhiên đem vấn đề rằng Lý Chiêu Hoàng được táng ở bìa rừng Báng, phía tây Thọ Lăng Thiên Đức (nơi táng của những vị Vua mái ấm Lý), vậy nên thiên hạ sau lập đền rồng thờ gọi là Long Miếu (đền Rồng) - lúc này bên trên Đình Bảng, thị xã Từ Sơn, (tỉnh Bắc Ninh)^[15]. Cũng theo gót Lê Thái Dũng, sở dĩ Lý Chiêu Hoàng ko được thờ cộng đồng bên trên đền rồng Đô tuy nhiên nên thờ riêng biệt vì như thế bà là kẻ bị coi là đem tội với dòng tộc Lý khi nhằm tổn thất mái ấm Lý^[14].

Nhà thơ Tản Đà đem bài bác thơ Vịnh Lý Chiêu Hoàng như sau:

Xem thêm: open ai là gì

Quả núi Tiên Sơn đem lưu giữ công

Mà em đem nước nhằm theo gót chồng

Ấy ai láu lỉnh tài dan díu

Những chuyện hoa tình đem biết không?

Một gốc mận già^{[chú mến 12]} thôi cũng phải

Hai trăm năm lẻ thế là xong

Hỏi thăm hỏi sư cụ miếu Chân Giáo

Khách khứa mái ấm ai áo nón nhộn nhịp.

Ở Từ Sơn (Bắc Ninh) vẫn còn đấy câu ca dao thác điều Chiêu Hoàng trách móc Trần Cảnh về sự việc này:

Trách người quân tử bạc tình

Chơi hoa rồi lại bẻ cành chào bán rao!^[16]

Hậu duệ[sửa | sửa mã nguồn]

• Với Trần Thái Tông Trần Cảnh (có ngờ vấn):

1. Hoàng hoàng thái tử Trần Trịnh (陳鄭), ko ghi rõ ràng là Chiêu Hoàng sinh đi ra ở ngẫu nhiên sách sử này. Trong sách Toàn thư, Thái tử Trịnh ko được ghi năm sinh tuy nhiên chỉ ghi hôm ấy tổn thất, Ngô Sĩ Liên bèn cho rằng "vừa sinh đi ra vẫn mất", chứ trọn vẹn ko chắc hẳn rằng Thái tử là vừa vặn sinh vẫn tổn thất, càng ko nói đến việc Thái tử vì thế Chiêu Hoàng sinh ra^[17].

• Với chỉ bảo Văn hầu Thiếu sư Lê Phụ Trần:

1. Lê Tông (黎琮)^[18], đàn ông có một không hai, được ban tước đoạt Thượng vị hầu. Có tư duy đấy là chỉ bảo Nghĩa vương vãi Trần Bình Trọng.
2. Ứng Thụy công chúa, thương hiệu Khuê (珪)^[18], phụ nữ có một không hai. Không rõ ràng hành trạng. Tiểu thuyết của Lê Thái Dũng gọi là "Lý Chiêu Hoàng - Một đời sóng gió" đem vấn đề ghi nhập "Niên biểu Lý Chiêu Hoàng" rằng công chúa lấy Trạng nguyên vẹn Trần Cố, quê quán xã Phạm Triền, thị xã Thanh Miện, phủ Hạ Hồng, lộ Hải Đông (nay là thôn Phạm Lý, xã Ngô Quyền, thị xã Thanh Miện, Hải Dương), đỗ Kinh trạng nguyên vẹn khoa Bính Dần. Hiện ko rõ ràng Lê Thái Dũng lấy vấn đề này ở đâu.

Quan hệ với Trần Bình Trọng[sửa | sửa mã nguồn]

Không đem bất kì biên chép lịch sử hào hùng này thân thiện Lý Chiêu Hoàng với Trần Bình Trọng đem mối liên hệ ruột rà gì hay là không.

Sách Toàn thư chỉ nói: "Vương (tức chỉ bảo Nghĩa vương vãi Trần Bình Trọng) là loại dõi Lê Đại Hành", và PGS. Tiến sĩ Trần tì Chí nhập cuốn "Bối cảnh toan đô Thăng Long và sự nghiệp của Lê Hoàn" vẫn nhờ vào "Lê triều miệu duệ" và "Cổ Mai bi ký" nhằm giả thiết Trần Bình Trọng là con cái của Lê Phụ Trần, và Trần tì Chí nhấn mạnh vấn đề "nếu Phụ Trần chỉ lấy 1 mình Chiêu Thánh Công chúa" thì Trần Bình Trọng hoàn toàn có thể là con cái của Lê Phụ Trần với Lý Chiêu Hoàng^[19]. Nếu thực sự như thế, thì Lý Chiêu Hoàng là nước ngoài tổ kiểu nhiều đời của Trần Minh Tông Trần Mạnh - con cháu 4 đời của Trần Thái Tông, vì như thế u của Minh Tông là Chiêu Từ Hoàng thái hậu - phụ nữ của Trần Bình Trọng.

Trong văn hoá đại chúng[sửa | sửa mã nguồn]

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

Nguồn tham ô khảo[sửa | sửa mã nguồn]

• Ngô Sĩ Liên (1697). Đại Việt sử ký toàn thư.
• Khuyết danh (1377). Đại Việt sử lược.
• Lê Tắc. An Nam chí lược.
• Lê Thái Dũng (2008). Giở trang sử Việt. NXB Đại học tập Quốc gia Thành Phố Hà Nội.
• Lê Thái Dũng (2011). Lý Chiêu Hoàng - Một đời sóng gió. NXB Văn học tập.
• Trần tì Chi (2005), Bối cảnh toan đô Thăng Long và sự nghiệp của Lê Hoàn, NXB Thành Phố Hà Nội.
• Nguyễn Tường Phượng (1996), Tuyển tập dượt Nguyễn Tường Phượng, NXB Văn học tập.

Ghi chú[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ Lý Chiêu Hoàng là vị "Nữ hoàng" có một không hai tuy nhiên ko nên là "vị vua phái đẹp giới" có một không hai, bởi vì trước cơ Trưng Trắc vẫn lên thực hiện Nữ vương vãi.
   Việc này hoàn toàn có thể lý giải như sau: "Nữ vương" và "Nữ hoàng" đều Tức là vị quân công ty đem nam nữ phái đẹp, tuy nhiên hoàng thượng là tước đoạt hiệu song lập và thông thường sẽ là to hơn tước đoạt Vương. Trưng vương vãi là "Nữ vương", còn Chiêu Hoàng là "Nữ hoàng", cả nhì bà đều là kẻ có một không hai đem tước đoạt hiệu của tớ, tuy nhiên cả nhì bà đều là Nữ quân công ty của lịch sử hào hùng nước Việt Nam.
2. ^ Các quan liêu Nội thị tương đương Thị vệ của triều Nguyễn, đều ko nên là kẻ bị thiến (hoạn quan). Lúc này chính sách cung đình vẫn ko vượt lên nóng bức về tính chất "bất khả xâm phạm" của phái mạnh đáp ứng nhập cung.
3. ^ Có chủ ý vì như thế Chiêu Thánh là phái đẹp nên thời điểm này xứng đáng lẽ nên gọi là "Hoàng thái nữ", tuy nhiên trong sách Toàn thư đúng đắn ghi thương hiệu là "Hoàng thái tử". Nguyên vì thế có lẽ rằng chữ "Tử" (子) vốn liếng dĩ nhập thời xưa cũng chỉ cả đàn ông lộn phụ nữ. Ví dụ ấy đem Công tử Khuynh, rồi nhập Luận ngữ đem đoạn: "Khổng Tử dĩ kì huynh chi tử thê chi" (孔子以其兄之子妻之), nghĩa "Khổng Tử lấy con gái của anh ý mình gả mang đến [ông Nam Dung]).
4. ^ Nguyên văn phiên bản chữ Hán: 冬十月，詔昭聖公主爲皇太子以傳位，帝出家，居大内真教禪寺。昭聖即位，改元天彰有道元年，尊號曰昭皇。
5. ^ Nguyên văn phiên bản chữ Hán: 冬十月，詔選内外官員子弟充内色役，六火侍宫外，祗侯、内人侍内，日夜番上侍從。
   Chức "Lục hỏa Thị cung ngoại" có lẽ rằng là 6 team (hỏa) trực bên phía ngoài cung, còn "Chỉ hầu" hoặc "Chi hậu", nằm trong "Nội nhân Thị nội", đều là những chức hầu thân thiết Thiên tử, ở trong khối hệ thống Nội thị sảnh (内侍廳). Hệ thống này tế bào phỏng theo phong cách Hán-Đường, người sử dụng cả thái giám (người bị thiến) lộn sĩ nhân thông thường, xuất hiện tại khoảng tầm đầu triều Lý^[7]. Do những chức này đáp ứng đem ca riêng biệt nhập tẩm năng lượng điện cá thể trong phòng Vua, tuy nhiên hậu phi lại ở chống không giống, nên nên đời xưa ko buộc phải người phụ trách là thái giám.
6. ^ Đều là những chức quan liêu phụ trách việc hầu cận hoàng thượng, trực nằm trong Nội thị sảnh.
7. ^ Lưu ý cho những người tra cứu vãn, sách "Đại Việt sử lược" phiên bản gốc đã trở nên đem lịch sự Trung Quốc cùng với nhiều cỗ sử liệu không giống sau quy trình tiến độ Minh nằm trong vào thời gian cuối đời Trần. Tư liệu được xem thêm thời điểm hiện tại thực ra khởi đầu từ sách "Việt sử lược" được những học tập fake Trung Quốc thuế tập dượt lại rồi biên soạn nhập pho đại bách khoa Khâm toan tứ khố toàn thư bên dưới triều đại mái ấm Thanh. Vì vậy tuy nhiên sách này vẫn giáng tước đoạt vị hoàng tộc của toàn bộ triều đại nước Việt Nam được biên lại xuống tước đoạt Vương.
8. ^ Cuốn sách Sử lược này được ghi nhập đời Trần, vậy nên, ko thể ghi húy của Trần Thái Tông, chỉ hoàn toàn có thể ghi rời trở nên ["Mỗ"].
9. ^ Bản chữ Hán: 王以女主而幼為憂，召馮佐周謀曰："朕以不德，獲戻於天，絶無繼嗣，傳位於女。以一隂而御羣陽，衆所不與，必致悔亡。以吾觀之，莫若逺法唐堯，近體仁祖，擇其賢者而授之。今所見太尉仲子某，年雖冲幼，相貌非常，必能濟世安民。欲以為子，而主神器。仍以昭王配之。卿等為朕言於太尉。"太祖亦未之信。左輔阮正吏謂太祖曰："阮氏之有國也，賢君六七作，其餘德遺澤，入人也深。一旦遽以異姓為嗣，意其試之以觀我何如耳。茍因而受之，天下必謂太尉實有篡逆之志。"太祖欲從之，上品奉御陳守度曰："左輔之言非也。假如上王有子，反欲遜於二郎，揆之於義，則不可奉詔。今以無嗣，欲擇賢而付之，此乃上王逺法堯舜之真讓，又何疑哉？况天位不可久曠，而上王遜避之意已决，别選他姓為嗣，雖欲不臣事之，其可得乎？且上王以二郎為嗣，乃天意也。天與不取，反受其咎。願太尉熟思之。"冬十二月，命内侍判首馮佐周、内行遣左司郎中陳智宏，將内外文武臣僚，領龍舟，備法駕，赴星罡府，迎我太宗。以是年十二月初一日受禪，即位於天安殿，尊順貞皇后為太后，降昭王為昭聖王后，改元建中。太上王與其母譚太后出居扶列寺，號惠光禪師。以建中二年八月丙戌，薨於善教寺，廟號惠宗，在位十五年有竒。改元者一，曰建嘉，凡十五年。壽三十三，殯於安華府寳光寺。
10. ^ Ý phát biểu Chu Thế Tông Sài Vinh, ông vốn liếng là quả đât anh của Sài thị - phu nhân Chu Thái Tổ đời Ngũ đại Thập quốc. Về sau Sài Vinh được sản xuất con cái nuôi của Chu Thái Tổ, nối mái ấm Chu.
11. ^ Học fake Trần tì Chi địa thế căn cứ nhập "Cổ Mai bi ký" và "Lê triều miêu duệ" nhận định rằng Lê Tần là con cái của danh tướng mạo Lê Khâm - người dân có công canh ty Trần Thái Tổ Trần Thừa tiến công dẹp Hoài Đạo vương vãi Nguyễn Nộn. tin tức này vẫn đơn thuần nhờ vào bia ký nằm trong phả hệ được biên soạn nhập đời sau, trong những lúc những sách đương thời ngoài phát biểu Lê Tần là kẻ Ái Châu đi ra thì cũng ko phát biểu gì thêm thắt.
12. ^ Mận là chữ "Lý" (李), ám chỉ mái ấm Lý vẫn suy.

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Nhà Lý
• Nhà Trần
• Trần Thái Tông
• Trần Thủ Độ
• Lý Huệ Tông
• Hoàng hậu Thuận Thiên
• Lê Phụ Trần
• Linh Từ Quốc Mẫu
• Trần Liễu

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

• Vụ đập nhừ nhằm xây mới mẻ đền rồng thờ Lý Chiêu Hoàng bên trên báo Thanh Niên, đi ra ngày 12 tháng bốn năm 2009.